Burn-out, waar gaat het fout?

Het lijkt wel een trend. Iedereen weet tegenwoordig wat een burn-out is. Of je hebt het zelf gehad, of je ziet het om je heen. Het overkomt je, zonder dat je het aan ziet komen. Ondanks dat het zo vaak voorkomt en heel veel mensen het hebben (gehad) is er de schaamte. Je hebt gefaald, je was niet sterk genoeg.

Vroeger had je geen burn-out?

Hoe kan het dat er steeds meer mensen een burn-out krijgen. Jaren geleden wisten veel mensen niet eens wat het was. Toen had je wel eens mensen die overspannen waren. Overspannen zijn is de voorloper van een burn-out. Als je lang genoeg overspannen bent volgt de burn-out vanzelf.

Vooral het niet herkennen van chronische stress is gevaarlijk. Je gaat maar door want iedereen doet dat. Vooral jonge ouders hebben het zwaar. Maar vroeger hadden we toch ook jonge gezinnen, en ook toen werkte moeders vaak mee. Daarvoor, in de jaren 60 waren moeders nog vaak volledig huisvrouw en hadden eerder last van een bore-out dan van een burn-out. Echter de laatste twintig à dertig jaar werken vrouwen ook en zorgen voor het gezin. En voor mannen is er toch niets veranderd?

Wat is nu anders?

Toen ik van het voortgezet onderwijs afkwam (1978) had ik de keuze: doorgaan met studeren of werken. Punt. Ik was niet zo’n studie bol dus ben gaan werken en daar kreeg je intern opleidingen. Dan begon je ’s morgens met de collega’s met een kop koffie de dag. Je praatte met elkaar en kende iedereen ook echt. Toen ik trouwde en kinderen kreeg ging ik minder werken. Ik werkte 18 uur, ging 1 keer in de week sporten en zorgde voor het gezin.

Mijn kinderen hadden ook keuzes: een uitgebreid scala aan studies met allemaal stages in het buitenland, tussendoor ga je reizen, backpacken en werken om dit te financieren. Een paar keer in de week sporten, veel sociale contacten bijhouden, weer studeren, stage in het buitenland, weer werken, en tussen alle bedrijven door de social media bijhouden.

Jonge gezinnen gaan tegenwoordig ook voor het complete pakket bij de start. Als de studie is afgerond en je gaat werken is de druk torenhoog. Geen praatje met collega’s want we werken nu minder uren (geen 40 uur maar 36 of 38). De productiviteit is nu hoger in minder tijd dus aanpakken. En nu hebben we allemaal statistieken en programma’s waarin precies staat wie wat doet en hoeveel en hoe snel. Dus doe je het niet goed genoeg dan staat er wel iemand anders klaar. De druk om te presteren is veel hoger. Daarnaast moet je voordat je aan een gezin begint het huis helemaal klaar en ingericht hebben, de tuin moet aangelegd zijn, de auto staat voor de deur en uiteraard een paar keer per jaar op vakantie. Dat geeft echter ook een enorme druk. Alles moet betaald worden.

Alles is tip top en jij bent op

Helaas gaan de jaren zo voorbij zonder dat je ervan kunt genieten. Je rent je de benen uit het lijf om alles bij te houden. Je wordt geleefd, je leeft niet.

Kleine anekdote

Toen ik klein was kregen we alleen op zondag en met verjaardagen snoep, taart en limonade. En met kerst maakte mijn moeder altijd heel veel lekkere dingen. Ik wilde dan van alles wat eten want we kregen dat alleen met kerst en ik kon geen keuze maken. Halverwege het kerstdiner huilde ik dan altijd omdat ik niets meer op kon en misselijk was.

Uiteindelijk kwam ik altijd met buikpijn en een vervelend gevoel van de tafel. Jaren later heb ik toch keuzes gemaakt en mijn moeder gevraagd om iets minder tegelijk op tafel te zetten. Probleem opgelost.

Dus?

Als je wilt genieten van het leven en geen burn-out wilt krijgen moet je keuzes maken.

• Minder werken, dus minder inkomsten, dus meer tijd
• Ieder jaar iets aan het huis doen, dus niet gelijk klaar, dus meer genieten van elke stap, minder druk, en groeien in je huis
• Minder sociale contacten, dus meer tijd, dus meer intense vriendschappen. Je kunt geen 40 vrienden hebben, dat is onmogelijk. Echte vriendschap moet je onderhouden en dat kost tijd en energie
• Minder met tegenzin de sportschool in maar meer bewegen als in leuke dingen doen met gezin en vrienden, vaker de fiets nemen, de trap pakken of dansen
• Minder perfectionisme, niemand herinnert zich later of je plinten schoon waren, wel of je een leuk mens was. Je hoeft er niet altijd uit te zien alsof je naar de bruiloft gaat want je bent pas mooi als je ontspannen, gezond en vitaal bent, Daar kan geen make-up tegenop
• Carrière maken alleen als je het echt heel diep van binnen wilt omdat het je passie is en niet omdat “men” het van je verwacht. Ook als je heel slim bent kun je kiezen voor een baan die niet al je energie opslurpt

Keuzes maken is en blijft moeilijk omdat je altijd iets verliest. Wik en weeg, beslis en kijk niet terug. Kijk als je een keuze hebt gemaakt naar wat je hebt gewonnen en niet wat je hebt verloren.

Beschrijf jezelf eens en je leven. En kijk of je daar blij mee bent. Het gaat er niet om wat je kunt verdienen, het gaat erom wat je nodig hebt. Ga voor jezelf na wat je echt belangrijk vind. Je hoeft je baan niet gelijk op te zeggen en in een klein huisje te gaan wonen maar kijk of je teveel hooi op je vork hebt. Schrap wat je schrappen wilt. Overleg met je partner en kijk samen naar de mogelijkheden. Gelukkig zijn is onbetaalbaar. Wel haalbaar. Niet alle dagen maar wel regelmatig en intens.

Haal diep adem en begin want morgen is de eerste dag van de rest van je leven. Maak er iets van!