Eerste hulp bij botontkalking!

Vanaf ons 35ste levensjaar neemt onze botdichtheid af. Het woord “botontkalking” is niet helemaal correct want het is niet alleen de botdichtheid die afneemt, maar ook de sterkte ofwel de kracht van het bot door de structuur die wijzigt.

Veel mensen hebben  botontkalking maar weten hier niets van. Er wordt pas vanaf 50 jaar actief op getest. Als je snel botten breekt wordt hier natuurlijk wel naar gekeken. Dan ben je echter al in een stadium waar je niet wilt zijn. Verder kunnen je wervels inzakken.

De voorloper van osteoperose (botontkalking) is osteopenie. Je botten zijn dan zwakker maar het is nog geen osteoperose. Zoals gezegd neemt de botdichtheid vanaf ons 35ste jaar af dus krijg je een aflopende curve. Via een botscan kunnen ze kijken of het een natuurlijke afname is, of dat het te snel gaat zodat je poreuze botten krijgt met als gevolg botbreuken, pijn, invaliditeit, verlies van levenskwaliteit en zelfstandigheid.

Wat veroorzaakt botontkalking?

Er zijn verschillende oorzaken. Natuurlijke afname is al genoemd maar ook erfelijkheid kan een oorzaak zijn. Andere oorzaken zijn bijvoorbeeld:

  • Een tekort aan vitamine D
  • Tekort aan vitamine K2
  • Tekort aan magnesium
  • Te weinig oestrogeen en progesteron na de overgang
  • Te weinig botbelasting ofwel beweging
  • Testosterontekort

Wat verder een negatieve invloed heeft op de botten is slechte voedingsgewoonten, regelmatig gebruik van laxeermiddelen en gebruik van bepaalde medicijnen (maagzuurbinders, langdurige antibiotica kuren, corticosteroïden, cholesterolverlagers etc), roken, stress en langdurige darmstoornissen (voedingsmiddelen kunnen niet goed worden opgenomen).

De diagnose wordt gesteld met een DEXA scan. Het lijkt op een röntgenfoto. Hier wordt gekeken of de afname van de botdichtheid overeenkomt met de natuurlijke afname die bij je leeftijd en geslacht hoort.

Mijn eigen ervaring

Omdat mijn baarmoeder 20 jaar geleden is verwijderd (ik was toen 38) ben ik vervroegd in de overgang gekomen. In 2016 heb ik daarom een uitgebreide check up laten doen inclusief een DEXA scan. Daaruit bleek  dat mijn botdichtheid sterker afnam dan gebruikelijk en kreeg ik de diagnose osteopenie. Gelukkig had ik nog geen inzakkingen.

De internist gaf mij een kaartje waarop voedingsmiddelen stonden met het calcium gehalte (vooral zuivel), en een brief waarin stond dat vitamine D en beweging belangrijk was. De nadruk lag hier duidelijk bij het calcium gebruik. Verder zou ik 5 jaar later opnieuw een test moeten laten doen.

Omdat ik vroeger eczeem heb gehad en heel weinig zuivel eet (lees mijn vorige blog over eczeem) zat ik dus met een probleem. Eczeem of botontkalking?

Gelukkig heb ik optie 3 gekozen; leefstijl aanpassen! In die tijd startte in net met de opleiding “Trainer Hormoonfactor” en leerde ik wat leefstijl met klachten kan doen. Ik ben veel groente gaan eten en heel veel gaan lopen. Ik nam elke dag vitamine D en magnesium.

Twee jaar daarna heb ik me opnieuw laten testen. Ik wilde geen 5 jaar wachten. De uitslag was voor mij een echt bewijs dat leefstijl heel veel kan doen. Mijn curve was helemaal niet meer afgenomen. Dus niet alleen had ik de sterke afname gestopt, ook de natuurlijke afname was geremd.

Een heel mooi resultaat met hele simpele aanpassingen. De internist vroeg mij wat ik had ondernomen en was zeer tevreden met het resultaat.

Wat kun je zelf doen

Het lichaam heeft een heel logisch systeem. Wat je niet gebruikt verdwijnt. If you don’t use it, lose it.

Gebruik je bepaalde spieren niet dan slinken ze. Gebruik je geen kracht op je benen dan wordt je botdichtheid minder. Dus bewegen! Lopen, zwemmen, fietsen of sporten! Niet alleen voor je spieren en botten. Het is ook nog eens goed voor je verbranding en humeur.

Als je calcium binnenkrijgt zonder voldoende vitamine D en magnesium wordt calcium niet opgenomen in je botten. Teveel calcium zonder goede opname kan zelfs een negatieve invloed hebben op het  hart en vatenstelsel. Daarom is het goed om calcium in combinatie te nemen met vitamine D en magnesium. Dus veel zuivelproducten? Nee, want calcium zit ook in groenten. En laat groente nu ook nog eens heel goed zijn voor onder andere je lever. Er zitten veel vitaminen en mineralen in en vezels. Ook diverse noten en zaden bevatten calcium en magnesium.

Wat kun je beter niet doen

Cafeïne houdende dranken zoals koffie, zwarte thee, cola en cacao zorgen voor een verhoogde uitscheiding van calcium en magnesium met de urine. Eiwitten zijn erg belangrijk voor de aanmaak van botweefsel, echter dierlijke eiwitten zorgen voor een hogere uitscheiding van calcium. Probeer daarom zoveel mogelijk plantaardige eiwitten te eten (groente, fruit en peulvruchten). Ook alcohol heeft een negatieve invloed op onze calcium- en magnesiumgehaltes.

Kort samengevat

Heb jij last van botontkalking? Ga dan bewegen, neem indien nodig supplementen zoals eerder genoemd, eet veel groente en vermijd teveel koffie, alcohol en dierlijke eiwitten. Ofwel pas je leefstijl aan zodat je letterlijk en figuurlijk tegen een stootje kunt!

Alleen calcium innemen is niet voldoende. Je moet ook zorgen dat deze in het bot wordt opgenomen en niet wordt uitgescheiden door het lichaam. De combinatie is dus de sleutel tot een gezonde botdichtheid.

Het mooie aan dit verhaal is weer: Je kunt er zelf veel aan doen! Dus gun jezelf een mooi sterk botstelsel en een oude dag zonder poreuze botten en alle gevolgen van dien.

Bronnen:

De Hormoonfactor, Ralph Moorman

De Voedingswijzer, Juglen Zwaan

Alles draait om je hormonen, Rineke Dijkinga