Slapen (of niet)

Slapen, je hoort en leest er veel over. Met heel veel tips. Niet laat op het beeldscherm kijken, donkere slaapkamer, geen koffie drinken in de avond enzovoort. En toch kunnen al deze goede adviezen jou soms niet helpen om lekker in slaap te vallen en door te slapen.

Wat helpt versus wat houd je wakker

Al deze tips kloppen en helpen om beter te slapen. Wat echter vaak niet vermeld wordt is wat je wakker houdt. Je slaapt namelijk met behulp van het hormoon melatonine. Veel mensen kennen dit hormoon. Je kunt het ook als pilletjes kopen om te helpen met je slaap. Maar waarom heb je dat niet altijd vanzelf?

Melatonine

Melatonine is een hormoon dat gemaakt wordt van serotonine. Dit stofje wordt voornamelijk in de darmwand gemaakt. Mensen met een trage schildklier hebben een lage productie van serotonine. En zij kunnen dus ook last hebben van moeilijk slapen. Een goede darmwerking is daarom heel belangrijk. En daar kun je met gezonde voeding weer veel invloed op hebben.

Melatonine is niet alleen een slaaphormoon. Het zorgt onder andere ook voor je bioritme, je temperatuur en ontstekingen. Het heeft ook een belangrijke functie in je spijsvertering. Daarom wordt het ook in de darmen gemaakt. Het voorkomt reflux van maagzuur, verbetert de darmperistaltiek en helpt mee aan de vorming van spijsverteringsenzymen. De melatonine is goed voor de darmwerking en een goede darmwerking is goed voor de productie van melatonine.

Groeihormoon

Slaap is belangrijk voor herstel. Tijdens de slaap piekt de aanmaak van je groeihormoon. Dit hormoon zorgt voor de groei bij kinderen maar het stimuleert ook de celdeling voor botopbouw, de spiermassa, de vetstofwisseling en is belangrijk voor de immuniteit.

Het lichaam maakt naarmate je ouder wordt minder groeihormoon aan. Daardoor verlies je spiermassa en kom je sneller aan. Het is dus belangrijk om te blijven bewegen, gezond te eten én te slapen.

Cortisol

Cortisol heeft heel veel goede functies. Het is ook het hormoon dat je bij stress maakt om te kunnen vechten of vluchten. Logisch dat melatonine dan geen vat op je heeft want tijdens de vlucht voor een tijger in slaap vallen is niet handig. Dat betekent dus dat als je chronische stress hebt de melatonine niet kan werken.

Je kunt dan ’s avonds wel melatonine pilletjes slikken maar die gaan niet werken. Tv uit, slaapkamer donker maken, verhaaltje lezen en vervolgens stijf van de spanning het bed in kruipen gaat niet werken. Je ligt wakker en bent de dag erna uitgeput.

De oplossing

Alle goede tips zijn absoluut behulpzaam. Toch is het belangrijk dat je zorgt dat je darmen goed functioneren en dat betekent meer dan alleen ’s avonds geen koffie drinken of chips eten. Dus eet gezond, met voldoende fruit, groente en vezels. Eiwitten, koolhydraten en vetten, je hebt het allemaal nodig maar wel de goede en in goede verhoudingen.

Verder is veel buitenlucht en licht heel belangrijk voor de aanmaak van bepaalde stoffen en de stofwisseling. Wandelen of sporten maakt je ook nog eens rustig. Vlak voor het slapen gaan flink trainen is natuurlijk niet handig. Het lichaam maakt bij flink sporten ook cortisol aan en moet daarna kunnen herstellen.

Tot slot is het belangrijk te luisteren naar je lichaam. Hoe lig jij in bed? Met de kaken op elkaar geklemd en de vuisten gebald. De schouder tot aan de oren? Je kunt zo echt wel slapen maar het is geen ontspannen toestand en echt uitrusten doe je ook niet. Probeer er eens op te letten of vraag je partner of familie eens hoe je er bij zit en ligt.

Leefstijl

En zo zie je maar weer. Leefstijl is meer dan eten of bewegen. Het is de combinatie van allebei en geen chronische stress. Wel af en toe het lichaam en geest uitdagen en af en toe stress ervaren maar niet constant. Dat helpt om je fit te voelen en goed te slapen waardoor het lichaam ook weer meer bestand is tegen die stress en het immuunsysteem beter kan werken.

Energie

Het lichaam heeft energie nodig om te kunnen ademen, om het hart te laten kloppen enzovoort. Om te kunnen functioneren. Daarna is de energie nodig om afval af te voeren, dan om te herstellen en heb je dan nog energie over dan spring je het bed uit. Als je te weinig eet of ongezond eet dan is er niet voldoende energie over. Dat gaat dan naar de overleving en afvalverwerking. Eet dus gezond EN voldoende, beweeg zoveel mogelijk en haal eens diep adem en ontspan. Dan ga je ook beter slapen.

Tot slot: moeders wijsheid

Mijn moeder zei altijd: “de uren voor 12 uur tellen dubbel”. Ik dacht altijd “ja, ja het zal wel” maar ik heb ontdekt dat ze gelijk heeft. Ik sta tegenwoordig samen met mijn man om 6 uur op en ga dus ook samen met hem vroeg naar bed. En dan bedoel ik rond 10-10.30 uur. Het enige wat ik “mis” zijn de saaie programma’s op tv. Het resultaat is dat ik beter slaap, dieper slaap, en ’s morgens ondanks het vroege uur fitter ben als ik opsta.

Slaap je slecht? Werk dan aan je leefstijl en verwacht niet dat je van een keer goed eten en enkele pilletjes een goed slaappatroon krijgt. Je moet er wel wat voor doen maar de beloning is er dan ook na!

Slaap lekker!

Bronnen: De Hormoonfactor-Ralph Moorman
Alles draait om je hormonen-Rineke Dijkinga